Almanya-İran yakınlaşması eleştirilerin gölgesinde kaldı

Almanya-İran yakınlaşması eleştirilerin gölgesinde kaldı

Almanya Ekonomi Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Gabriel'in İran'a ziyareti, ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi adına önemli bir adım olarak görülürken, İran'da ise resmi makamlar tarafından eleştirildi.

FRANKFURT - Almanya Ekonomi Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel’in İran’a geçen hafta yaptığı ziyaret, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılmasına yönelik önemli bir adım olarak kabul edilirken, ev sahibi ülkede ise eleştirildi.

Sigmar Gabriel, geçen hafta İran'a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Beraberindeki iş dünyası heyetiyle 14 ay içerisinde İran'ı ikinci kez ziyaret eden Gabriel’in bu adımı, yaptırımların kaldırılmasının ardından ekonomik ilişkilerin genişletilmesi adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Gabriel'in 2 günlük ziyaretinde, aralarında Siemens ve Volkswagen gibi ülkenin önde gelen yatırımcı ve ticari şirketlerinin de bulunduğu 160 firma yöneticisi de hazır bulundu.

Almanya ve İran, İran’ın nükleer programı nedeniyle uygulanan yaptırımlar öncesinde güçlü ekonomik ilişkilere sahipti. 1970'li yıllarda Almanya'nın Avrupa dışındaki en önemli ikinci büyük ihracat pazarı olan İran’a mali ve siyasi yaptırımların kalkması, Almanya ekonomisi için de yeni bir pazar anlamına geliyor. Özellikle makine, otomotiv, raylı araç üreticileri ve küçük aile şirketleri açısından İran'da yeni ticaret olanakları bulunabileceği belirtiliyor.

İran ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1 ülkeleri) arasında Viyana'da geçen yıl yapılan nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılması, İran ile Batılı ülkeler arasında ekonomik ve siyasi iş birliğinin artacağı yönündeki beklentileri gündeme getirmişti.

Almanya'nın istekli tavrı dikkati çekti

Anlaşmanın hemen ardından Batılı ülkeler ile İran arasında bazı adımlar atılırken, bu süreçte özellikle İran’a ekonomik ağırlıklı bir resmi ziyaret gerçekleştiren Almanya'nın istekli tavrı dikkati çekmişti.

2015'te gerçekleştirilen ziyaretin ardından geçen hafta İran’a ikinci çıkarma yapan Alman heyet, ülkede karşılıklı görüşmelerde bulunarak bazı anlaşmalara imza attı.

Almanya'nın önemli teknoloji şirketlerinden Siemens, İran ile demir yolları ağının geliştirilmesi konusunda anlaşma imzalandığını bildirdi. Almanya Ekonomi Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Gabriel'in İran'daki resmi temasları sırasında imzalanan anlaşma kapsamında Siemens, İran İslam Cumhuriyeti Demiryolları'na (RAI) 50 dizel-elektrikli lokomotif tedarik edecek.

İran, Almanya'nın ihracatında 55’inci sırada

Söz konusu gelişmelerin ardından iki ülke arasındaki ticaret hacminde artış beklentisi de gündeme geldi. Ancak Almanya ve İran arasındaki ticaret hacmi oldukça düşük seviyede ve Almanya lehine seyrediyor.

AA muhabirinin Almanya Federal İstatistik Ofisi'nden (Destatis) derlediği verilere göre, Avrupa ekonomisinde başı çeken Almanya ile İran arasında geçen yıl dış ticaret hacmi 2 milyar 392 milyon 804 bin avro seviyesinde gerçekleşti. Almanya'nın geçen yıl 2 milyar 60 milyon 623 bin avroluk ihracat yaptığı İran, Almanya'nın ihracat sıralamasında 55’inci ülke oldu.

Aynı dönemde Almanya, İran'dan 332 milyon 181 bin avroluk ithalat gerçekleştirirken, İran, Almanya'nın en çok ithalat yaptığı ülkeler arasında 81’inci sırada yer aldı. İki ülke arasındaki dış ticaret dengesi de Almanya lehine seyrediyor. İran, 1 milyar 728 milyon 442 bin avroyla Almanya'nın en çok dış ticaret fazlası verdiği 27’nci ülke oldu.

Alman Sanayi ve Ticaret Odası'nın rakamlarına göre, Almanya ile İran arasındaki ticaret hacmi ocak-temmuz döneminde yüzde 8’lik artışla 1,5 milyar avroya ulaştı.

Alman Sanayi ve Ticaret Odası yetkilileri, kısa vadede İran'a ihracatın 5 milyar avro, uzun vadede ise 10 milyar avroya ulaşmasını bekliyor. Ayrıca Alman basınında yer alan haberlere göre, İran Merkez Bankası, İran Orta Doğu Bankası ve Sina Bank’ın Münih'te yıl sonuna kadar şube açacağını bildirdi.

Ziyarete tepkiler

Almanya Ekonomi Bakanı Gabriel'in İran ziyareti, gezi öncesi, iki ülke arasındaki ilişkilerin tamamen normalleşmesinin İran'ın İsrail'i tanımasına bağlı olduğuna dair yaptığı açıklamaların gölgesinde başlamıştı.

İran'daki bazı muhafazakar medya organlarının eleştirilerinin yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de hükümetin, Alman bakana ülkeye giriş izni vermesine tepki gösterdi. Ayrıca, Gabriel’in İranlı yetkililerle yapması planlanan bazı görüşmeler de iptal edildi.

Ambargoların kaldırılması, nükleer müzakerelerin ana konularındandı

İran ile BM'nin 5 daimi üyesi ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın oluşturduğu 5+1 ülkeleri arasında İran'ın nükleer programına ilişkin Avusturya'nın başkenti Viyana'da yürütülen müzakerelerde geçen yıl anlaşma sağlanmıştı. BM Güvenlik Konseyi de anlaşmayı onaylayan ve İran'a yönelik BM yaptırımlarının kademeli olarak kaldırılmasını düzenleyen karar tasarısını oy birliği ile kabul etmişti.

Söz konusu gelişme, İran’ın Batı'ya açılması noktasında büyük önem taşıyor. İran'a uygulanan ambargoların kaldırılması, bu ülkeyle 5+1 grubu arasında 12 yıldan bu yana süren nükleer müzakerelerin ana konularından biriydi.

(AA)